De molenaaarswoning
Een historische molenaarswoning met een moderne uitbreiding
Hoewel de molen zelf in 1939 werd gesloopt, is de molenaarswoning behouden en aangewezen als gemeentelijk monument. Gelegen op een eeuwenoud kruispunt in het landschap, biedt de woning een inkijk in het leven van eind negentiende eeuw. De uitdaging voor de renovatie was om de historische verbinding tussen de woning en het omringende landschap te behouden, terwijl tegelijkertijd een moderne woonomgeving werd gecreëerd die voldoet aan de eisen van de 21e eeuw.
Vanuit de oude linten van het landschap, het water en de bomenlaan is de nieuwe uitbreiding nauwelijks zichtbaar. De molenaarswoning doemt op uit de polder, terwijl de uitbreiding zich manifesteert aan de kant van de vijver die eind 20e eeuw werd aangelegd.
De in de polder gelegen molenaarswoning bij het kruispunt van het oude kanaal en de historische bomenlaan.
Een weloverwogen uitbreiding
De nieuwe bewoners kiezen in hun woning voor een sterke binding met de natuur. Een glazen tussenruimte ontkoppelt de uitbreiding van de oorspronkelijke woning. Het is een uit hout, steen en gras opgebouwde uitbreiding dat sterk op het omliggende gebied gericht is. De wand van de oude woning is ook in de uitbreiding zichtbaar. De oostkant oogt als een heuvel die uit het landschap oprijst.
De uitbouw blijft eenlaags en bescheiden in hoogte. Vanaf de tuin en de visvijver blijft de rode kap van de molenaarswoning goed zichtbaar.
In het interieur blijven de monumentale beleving van de oude molenaarswoning in tact. De wand tussen de oude woonruimte en het bedrijfsgedeelte, de balken, de haard en de kapconstructie blijven zichtbaar De oude woning wordt een bibliotheek, het bedrijfsgedeelte het nieuwe woongedeelte. Door het behouden van de oude eiken balken en het verwijderen van een deel van de zoldervloerplanken, krijgt de ruimte een ruimtelijkere uitstraling. De kap met fraaie kapconstructie wordt zichtbaar van de begane grond.
Het tussenstuk tussen de oude molenaarswoning en de uitbreiding. Buiten en binnenruimte lopen hier in elkaar over.
Locatie
Versterking van het monument
De molenaarswoning staat op de gemeentelijke monumentenlijst. Hoewel de molen al in 1939 werd gesloopt, bleef de woning behouden. Nu is het een zeldzaam voorbeeld van een plattelandshuisje in een sterk verstedelijkte omgeving. De woning wordt volgens de monumentenbeschrijving gekenmerkt door een eenvoudige bouwwijze met traditionele materialen.
De woning heeft een eenvoudige en sobere structuur opgebouwd uit gele ijsselsteentjes. De gevelindeling vertoont een puur pragmatische opzet. De monumentale waardestelling hecht vooral veel waarde aan de voorgevel en de kopgevel. Deze delen zijn volledig teruggebracht in de oorspronkelijke staat. In het interieur zijn de ruimtelijke contouren en de materialen nog duidelijk te ervaren. Naar de tuin openen de ruimten in het oude huis middels twee nieuwe dubbele deuren.
Woonruimte en bibliotheek in de oude woning. Links het tussenstuk met het glazen dak als overgang naar het nieuwe woongedeelte.
De oude kap is geheel in oude staat gerestaureerd, Een transparante trap verbindt de zolder met de woning.
Natuur en cultuur verenigt
Er is een mooi evenwicht gevonden tussen de historische ontwikkeling van de molenaarswoning, de kwetsbaarheid van de ligging en het woonplezier van een eenentwintigste eeuwse woning.
Het leven in deze woning onttrekt zich van het nabijgelegen drukke stadsleven. De oorspronkelijke molenaarswoning had weinig binding met zijn omgeving. Het was een naar binnen gekeerde ruimte, beschermd tegen het soms weerbarstige polderklimaat. Aan de entreezijde is deze geslotenheid nog goed te zien. Naar de eigen tuin opent de woning zich naar het landschap en ontstaat een samenhang tussen binnen en buiten. Elk jaargetijde heeft de woning een andere relatie met de omgeving. Zomers staan alle deuren open en is het terras een verlengstuk van de woonruimten. ’s Winters is de buitenwereld het decor van een comfortabele robuuste binnenwereld.
Plattegrond begane grond
Doorsnede door oude woning en nieuwe uitbreiding
Doorsnede over de uitbreiding met aan de linkerzijde de begroeide aarden wal.
De groene wal naar de buren aan de noordzijde.
Een duurzame woning
Arconiko staat bekend om zijn doordachte, duurzame oplossingen, en ook dit gebouw vormt daarop geen uitzondering. Daardoor valt de duurzaamheid niet op, maar is subtiel verweven in het ontwerp. Waar mogelijk wordt er gebruikgemaakt van herbruikte materialen. De uitbreiding is opgebouwd met biobased materialen, het dak is begroeid en aan de noordzijde is groen aangebracht om het gebouw in de zomer minder snel te laten opwarmen en in de winter beter te isoleren. Aan de westzijde zorgt een overstek ervoor dat de zomerzon buiten blijft. Het gebouw is voorzien van hoogwaardige isolatie en wordt verwarmd met een warmtepomp. De enige zichtbare installaties zijn, te zien van een afstand, de zonnepanelen op het nieuwe dak.
Opdrachtgever: Privé
Architecten: Frido van Nieuwamerongen – Arconiko architecten
Ontwerp: 2018 – 2019
Realisatie: 2020
Oppervlakte: 185 m2
Foto’s: Jeroen Musch